W naszym cyklu, opisującym historię nadmorskich miejscowości, opowiemy dzisiaj o jednym z najmodniejszych przedwojennych kurortów. Jastrzębia Góra ma bowiem historię niezbyt długą, ale niewątpliwie ciekawą.
Jastrzębia Góra – początki miejscowości
Najstarsze ślady obecności człowieka na terenie dzisiejszej Jastrzębiej Góry pochodzą z mezolitu (8000 – 4200 p.n.e.), wykopaliska pozwoliły również odkryć relikty z wczesnej epoki żelaza (620 – 400 p.n.e.).
A potem … Cóż, długo nic. W XIX wieku istniała tu rybacka osada o niemieckiej nazwie Habichtsberg (wg innych źródeł – nazwa ta odnosiła się raczej do pobliskiego wzniesienia). Przypuszczalnie miejscowa ludność kaszubska nazywała ją Pilice – z kaszubskiego Pilëce – miejsce, gdzie wypasa się gęsi.
Jastrzębia Góra – historia letniska
Zapewne miejscowość trwała by jeszcze długo w tym gęsio-rybackim stanie, gdyby nie odzyskanie przez Polskę niepodległości. Kawałek wybrzeża, który otrzymała II RP nie był zbyt szeroki, więc nawet niezbyt sprzyjające wypoczynkowi tereny (na przykład te, położone w sąsiedztwie sporych klifów) – wobec niewielkiej liczby polskich plaż nadmorskich – stały się niezwykle cenne.
Nie może więc dziwić fakt, że szybko pojawiły się spółki (między innymi Jastgór i Jasne Wybrzeże), które wykupiły od miejscowych rolników i posiadaczy ziemskich tereny, a następnie – wytyczyły drogi i przystąpiły do sprzedaży działek.
Jastrzębia Góra (nazwa przypuszczalnie pochodzi od pobliskiego wzniesienia – chociaż nie da się wykluczyć, że sporo w tej nazwie przedwojennego marketingu) rozwijała się bardzo dynamicznie, stając się dla II RP jednym z bardziej znanych kurortów. Wypoczywali tu ówcześni celebryci, profesorowie wyższych uczelni, kadra oficerska, czołowi politycy – w związku z tym niektórzy, nieco żartobliwie, nazywali to letnisko „Nową Warszawą”.
W XX-leciu międzywojennym rozpoczęto też budowę „Światowida” – windy, która miała dowozić na i z plaży pod klifami turystów (funkcjonowała – z przerwami – do lat 70-tych XX wieku, kiedy to, po silnym sztormie, została uszkodzona, by ostatecznie runąć około roku 1980; w latach 80-tych można było zobaczyć jeszcze jej szczątki, a ostatnią pamiątką jest Promenada Światowida, która kiedyś prowadziła do tej niezwykłej atrakcji).
W trakcie działań II Wojny Światowej Jastrzębia Góra uniknęła znaczących zniszczeń. W latach PRL-u powstawały tu domy wczasowe zakładów pracy, liczne były również (i w dalszym ciągu są) kwatery prywatne.
Obecnie Jastrzębia Góra jest administracyjnie częścią Władysławowa.
Jastrzębia Góra – historia: kalendarium
1848 – pierwsze wzmianki o miejscowości Habichtsberg,
lata 20-te XX wieku – początki letniska w Jastrzębiej Górze,
1930 – pobyt w Jastrzębiej Górze Marszałka Piłsudskiego,
1932 – odsłonięcie pomnika przy Lisim Jarze, upamiętniającego (nieudaną) wyprawę Zygmunta III Wazy,
1938 – budowa wyciągu plażowego „Światowid”,
1971 – kres działania „Światowida” (przechył konstrukcji po silnym sztormie),
1963 – Jastrzębia Góra uzyskuje status osiedla,
1973 – włączenie Jastrzębiej Góry do Władysławowa;
Źródła:
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Jastrzębia_Góra
- http://wypoczynkowaosada.pl/index.php/jastrzebia-gora/historia-miejscowosci/
Zobacz też: